Nhiệm vụ tập ăn thức ăn khô cho heo cai sữa thường không dễ dàng gì. Lượng thức ăn ăn vào sau cai sữa luôn thấp hơn so với nhu cầu biểu hiện hết tiềm năng di truyền của sự tăng trưởng ở heo hiện đại. Thông thường, vấn đề hóc búa này được cho là do cai sữa sớm ở 2 – 3 tuần, không giống với cai sữa tự nhiên ở khoảng 8 tuần tuổi, nhưng kể cả khi cai sữa ở 3 – 4 tuần tuổi thì kết quả quan sát được cũng cho thấy không khả quan hơn.
Nhiều chuyên gia dinh dưỡng gọi tình trạng này là “bỏ ăn” hay chán ăn nếu heo vẫn nhịn đói thay vì ăn thức ăn khô. Việc đến thăm chuồng heo cai sữa sẽ mang đến nhiều thông tin để có thể giải quyết các vấn đề gặp phải sau cai sữa. Heo đói thì theo bản năng sẽ tự động ăn thức ăn khô, chúng chỉ không biết là thức ăn nằm ở đâu và tìm thấy như thế nào. Theo kinh nghiệm của tôi, không phải việc heo bỏ ăn là vấn đề mà là không nhận ra được những tập tính của heo con và giúp chúng thích nghi với hệ thống cho ăn mới là vấn đề thực sự.
Vì vậy, trong các điều kiện chăn nuôi công nghiệp, heo cai sữa luôn phải trải qua tình trạng thiếu thức ăn không tự nguyện. Điều này làm tăng chi phí sản xuất và làm giảm hiệu suất tăng trưởng ở giai đoạn nuôi thúc, ảnh hưởng tiêu cực đến tổng lợi nhuận thu được. Không bình thường khi heo nhịn đói trong 3 đến 5 ngày sau khi cai sữa, nếu mọi thứ được thực hiện tốt ngay từ ban đầu, heo con nên bắt đầu ăn trong vòng vài giờ sau khi chuyển đến chuồng cai sữa . Hãy để chúng tôi kiểm tra làm thế nào điều này có thể được thực hiện:
Chọn thức ăn sau cai sữa phù hợp nhất
Ngay cả trong kịch bản tài chính tồi tệ nhất của trại, thì việc cắt giảm chi phí thức ăn heo con không phải là một động thái khôn ngoan nhất. Khẩu phần cho heo con phải là khẩu phần tốt nhất và cũng tốn kém nhất, nhưng may mắn đây chỉ là một giai đoạn ngắn và chúng ta không phải cho ăn quá lâu để đạt được lợi ích mong muốn: tập cho heo ăn thức ăn khô. Đầu tiên nên cung cấp một khẩu phần cân bằng và ngon miệng để thu hút heo tìm đến thức ăn, sau khi heo đã ăn, có thể thay thế bằng một khẩu phần ít tốn kém hơn. Có thể cho heo con ăn đến 2 kg thức ăn/heo, nhưng nếu việc quản lý thức ăn được thực hiện đúng cách chỉ cần cho ăn 250 g/con là đủ.
Bắt đầu cho ăn trên đệm lót sàn chuồng
Hầu hết các nhà chăn nuôi sẽ cung cấp thức ăn khô (thường là dạng viên) ở các máng ăn thông thường và kỳ vọng heo con nhận ra. Nhưng điều này hoàn toàn sai. Heo con sẽ tìm kiếm thức ăn trên sàn theo bản năng và việc rãi một lượng nhỏ thức ăn trên đệm lót sàn chuồng sẽ kích thích heo con đánh hơi và tìm đến thức ăn khô. Cũng nên đặt thức ăn cả trong máng tập ăn thông thường hay máng nhựa. Thức ăn viên là lựa chọn tốt nhất cho khẩu phần thứ 2 và luôn luôn phải trộn chung với thức ăn tập ăn đầu tiên. Quý vị nên dùng máy ép cám viên để ép các loại thức ăn thành viên cho lợn ăn.
Sử dụng nguyên liệu đặc biệt
Có 2 loại nguyên liệu/phụ gia thức ăn: một là làm tăng khả năng tiêu hóa/tính thèm ăn, loại còn lại là tăng cường chức năng đường ruột. Thực tế, tăng cường sức khỏe đường ruột đảm bảo heo sẽ đạt được tiềm năng tối đa, trong khi tăng khả năng tiêu hóa rất cần cho heo khi ăn khẩu phần sau này. Những nguyên liệu này có thể là kháng sinh kích thích tăng trưởng (một số nơi vẫn sử dụng); kẽm oxít và đồng sunfat ở liều dược lý (hoặc các chất thay thế ở liều thấp hơn); các axít hữu cơ (liều cao); globulin miễn dịch trong thức ăn (từ protein trứng miễn dịch cao hay huyết tương động vật); và có thể là lactose. Nguồn protein tiêu hóa cao như bột cá, sữa tách béo và gluten lúa mì cũng có tác dụng kích thích sinh trưởng
Cân đối chi phí thức ăn
Mặc dù khẩu phần chất lượng cao cho heo con rất hữu ích trong việc gia tăng năng suất tăng trưởng sau cai sữa, nhưng những lợi ích này có thể dễ dàng bị mất đi nếu chúng được cho ăn khẩu hần này trong thời gian quá dài (heo sẽ bị tiêu chảy với khẩu phần giàu đường/lactose) hay với lượng thức ăn cho heo cai sữa chưa phù hợp theo trọng lượng (hao phí). Tính toán chi phí thức ăn hợp lý với khẩu phần tốt hơn cho nhóm heo con nhẹ cân và giảm bớt ở nhóm nặng cân. Tuy nhiên, có một lỗi phổ biến thường không được để ý là heo nặng cân bú nhiều sữa và do đó chúng mất nhiều thời gian hơn so với nhóm heo nhẹ cân để thích nghi với khẩu phần ăn khô. Do vậy, đầu tiên nên cung cấp khẩu phần cân đối cho cả heo có trọng lượng nặng nhất.
Sữa thay thế
Heo cai sữa sẽ dễ dàng tiêu thụ sữa thay thế dạng lỏng, ấm ở nhiệt độ thích hợp. Cung cấp sữa thay thế trong 3 – 4 ngày có thể giúp tăng gấp đôi lượng chất khô ăn vào so với cho ăn thức ăn tập ăn dạng viên. Tuy nhiên, heo chỉ được cho ăn thức ăn lỏng có thể khó thích nghi với thức ăn khô trừ khi sữa thay thế được kết hợp với khẩu phần tập ăn chất lượng cao hoặc sữa dạng viên. Sữa thay thế tốt nhất chỉ nên dùng cho heo con nhẹ cân hay heo mất mẹ để giảm chi phí. Đầu tư vào thiết bị hoặc nhân công cũng cần phải được chú ý để đạt lợi ích tốt nhất từ sữa thay thế.
Thức ăn lỏng
Ở những trại chăn nuôi mà heo được cho ăn thức ăn khô, heo cai sữa có thể được cung cấp hỗn hợp cháo ấm gồm thức ăn và nước (50:50) trong hai hoặc ba ngày đầu sau cai sữa. Biện pháp này ngăn ngừa tình trạng đói và quan trọng hơn là mất nước ở heo. Trừ khi cháo được chế biến đặc dần (70:30), một số heo con có thể không thích nghi với thức ăn khô. Sự lắng đọng chất rắn trong các bát không phải là vấn đề nếu máng vẫn còn đầy nước. Kết quả thực tế cho thấy biện pháp này rất đáng khích lệ.
Vẫn phải cho ăn tập ăn dù có hiệu quả hay không
Giả sử heo con được cai sữa sau 21 ngày tuổi, thức ăn tập ăn nên bắt đầu ngay ở 4 ngày tuổi. Không nên tập ăn sớm quá, không phải vì heo sẽ không ăn thức ăn, mà do hầu hết các thức ăn như vậy chứa sucrose và trước độ tuổi này heo con không sử dụng sucrose, làm cho sucrose trở thành chất độc. Ngay cả khi heo con không ăn đủ thức ăn tập ăn để đem lại lợi ích rõ ràng khi cai sữa (trọng lượng cao hơn), nhưng kinh nghiệm của chúng với thức ăn tập ăn sẽ giúp chúng sớm quen với thức ăn khô trong các máng thông thường, giảm việc rải thức ăn trên đệm hay nhu cầu thức ăn lỏng. Tất nhiên, công thức thức ăn tập ăn đúng và phương pháp cho ăn phù hợp có thể sản xuất heo cai sữa có thể trọng tốt hơn.
Chúng ta nên lựa chọn đúng loại thức ăn dành cho heo con và tập huấn cho đội ngũ nhân viên chăn nuôi sao cho heo con bắt đầu ăn không phải trong vài ngày mà là vài giờ sau khi cai sữa.
Theo wattagnet.com
